Bakteriyel Vücut Yapısı ve Her Fonksiyonu

Bakteriler, çeşitli çevresel koşullarda hayatta kalabilen tek hücreli mikrobiyal organizmalardır. Bakteriyel hücre yapısı daha basittir çünkü çekirdek (hücre çekirdeği) veya bir zarla çevrili organeller (prokaryotik hücreler) yoktur. Bakteri vücudunun yapısında, hücrenin kontrol merkezi, bir DNA döngüsünde bulunan genetik bilgiyi içerir. DNA, nükleoid adı verilen ipliksi kütlelerde veya plazmit adı verilen dairesel parçalarda serbestçe yüzer. Daha fazla ayrıntı için, aşağıdaki bakteri gövdesinin yapısı ve işlevleriyle ilgili daha fazla tartışmaya bakın.

Bakteriyel yapı ve işlev

İşte bakteri vücudunun yapısındaki parçalar ve bu organizmanın hayatta kalmasındaki işlevleri.

1. Kapsül

Kapsül, karmaşık karbonhidrat polisakkaritlerinden yapılmış bakteri hücrelerinin yapısında bir parçadır. Bakteri vücudunun bu bölümünün en önemli işlevi, kurumasını ve diğer mikroorganizmalar tarafından yutulmasını önlemektir. Kapsüllerde sadece belirli bakteri türleri bulunur.

2. Hücre kılıfı

Bakteri gövdesinin yapısı genellikle dış hücre duvarı ve plazma zarı olmak üzere iki koruyucu tabaka ile çevrilidir. Bazı bakterilerde hücre duvarı bulunmayabilir veya bunun yerine kapsül adı verilen üçüncü bir dış koruyucu tabaka olabilir. Hücre zarfının işlevi, besinler için bir taşıma alanı veya taşıma ve konakçı ile etkileşimini kolaylaştıran bir reseptör alanı olarak düşünülebilir. Bu bölüm genellikle toksik (zehirli) bileşenler içerir.

3. Hücre duvarı

Her bakteri, bir protein-şeker (polisakkarit) molekülü olan peptidoglikandan oluşan sert bir hücre duvarı ile çevrilidir. Bakteri hücre yapısında hücre duvarının bileşimi büyük ölçüde değişir ve bakteri türlerinin analizinde ve farklılaşmasında en önemli faktörlerden biridir. Genel olarak, burada bakteri hücre duvarının çeşitli işlevleri vardır.

• Hücre şeklini verir
• Sitoplazmik zarı dış ortamdan korur
• Sitoplazma ile çevre arasında büyük bir ozmotik basınç farkı olduğunda hücrenin patlamasını önler.
• Pili ve flagella gibi yardımcı organların sabitlenmesine yardımcı olur.

4. Kamçı

Flagella, bakterinin bir ucunda, bakterinin her iki ucunda ve bakteri yüzeyinin her yerinde bulunabilen, bakteri yüzeyindeki kıl benzeri yapılardır. Flagella, bakteriler için bir hareket aracı sağlama işlevi görür, ancak tüm bakterilerde bulunmaz. Bakterinin vücudunun bu kısmı, bakterilerin besinlere, toksik kimyasallardan uzaklaşmasına ve ışığa (bazı bakterilerde) doğru hareket etmesine yardımcı olmak için pervane benzeri bir hareketle nabız atacaktır.

5. Pili

Pili, hücrenin dış yüzeyinden çıkan ve flagelladan daha kısa olan küçük saç benzeri çıkıntılardır. Bakteri hücre yapısının bir kısmı şunlara hizmet eder:

• Bakterilerin hücrelere ve diğer yüzeylere yapışmasına yardımcı olur
• İki bakterinin DNA fragmanlarını değiştirdiği konjugasyon sırasında bağlantı.

Pili olmadan, birçok patojenik bakteri, konakçı dokulara tutunamadıkları için enfekte olma yeteneklerini kaybeder. [[İlgili makale]]

6. Ribozomlar

Ribozomlar, tüm hücrelerin 'fabrikaları' olan küresel birimlerdir. Bu bakterilerin vücut kısımları daha küçüktür ve ökaryotlardan biraz farklı bir bileşime ve moleküler yapıya sahiptir. Proteinler, hücrelerin ve canlı organizmaların tüm işlevlerini yerine getiren moleküllerdir. Ribozomlar, genetik kodu nükleik asitlerden proteinlerin yapı taşları olan amino asitlere çeviren bir yer olarak işlev görür.

7. Nükleoid

Nükleoid, kromozomal DNA'nın bulunduğu sitoplazmanın alanıdır. Bu bakteri hücre yapısında, zara bağlı olan çekirdek değil, sadece DNA ipliklerinin bulunduğu sitoplazmanın alanıdır. Bakteriler genellikle replikasyon için işlev gören bir dairesel kromozoma sahiptir, ancak bazı bakteri türleri iki veya daha fazla kromozoma sahip olabilir.

8. Sitoplazma

Sitoplazma (protoplazma), bakteri gövdesinin su, enzimler, besinler, atık ve gazlardan oluşan jel benzeri bir matris şeklindeki yapısıdır. Bakteri vücudunun bu kısmı hücre büyümesi için bir yerdir. Hücre kılıfı sitoplazmayı ve tüm bileşenlerini çevreler. Sitoplazmada, her tarafa dağılmış ribozomlar, kromozomlar ve plazmitler gibi hücre yapıları vardır.

9. Sitoplazmik membran

Sitoplazmik zar, fosfolipidler ve proteinlerden oluşan bakteri hücre yapısının iç tabakasıdır. Bakteri gövdesinin bu kısmı, farklı yüzeylere ve işlevlere sahip iki tarafa sahiptir. Sitoplazmik membran da dinamiktir ve sürekli değişen koşullara uyum sağlar. Sitoplazmik zarın işlevi, bakterinin içini kapatmak ve hücrenin içine ve dışına malzeme akışını düzenlemektir. Bu kalkan, hücrelerin çevreleriyle seçici olarak etkileşime girmesine izin verir.

10. Plazmit

Bazı bakteri türlerinin, plazmit adı verilen bakteri vücut yapılarında fazladan genetik materyal halkaları vardır. Kromozomlar gibi, plazmitler de dairesel DNA parçalarından yapılır. Bununla birlikte, plazmitler üremede yer almaz. Plazmitler kromozomlardan bağımsız olarak çoğalırlar. Hayatta kalmaları için gerekli olmasa da, bakterilerin bu vücut kısımları çeşitli seçici avantajlar sağlar. Örneğin, plazmitler, bakterileri belirli antibiyotiklere dirençli hale getiren genler içerebilir. Bakteri vücudunun yapısı ve işlevi budur. Tüm türler aynı bakteri vücut yapısına sahip değildir. Bunun nedeni, bakterilerin hayatta kalma ihtiyaçlarının birbirinden farklı olabilmesidir. Bu, kaba ve pürüzsüz endoplazmik retikulumun işlevinin bir açıklamasıdır. Sağlık sorunları ile ilgili sorularınızı SehatQ aile sağlığı uygulaması üzerinden ücretsiz olarak doğrudan doktorunuza sorabilirsiniz. SehatQ uygulamasını şimdi App Store veya Google Play'den indirin.